Essay 2024

TOM-JAN Meeus

DUIDELIJKHEID

Vanaf de eeuwwisseling veranderen politici onder invloed van Pim Fortuyn hun taal. Geen mistige formuleringen meer, geen jargon: duidelijkheid. Geert Wilders blinkt erin uit.

De gevolgen voor de democratie zijn groot. Het bestel vereist matiging terwijl duidelijkheid juist radicalisering stimuleert. Het ene taboe na het andere sneuvelt, grondrechten staan ter discussie, het parlement zelf en de democratische rechtstaat. Steeds geeft Wilders de aanzet, en andere partijen voegen zich naar hem ondanks hun bezwaren. Den Haag omarmt zijn aandachtpolitiek en spektakelleegte.


Meeus laat aan de hand van Machiavelli zien hoe duidelijkheid bevordert dat de naoorlogse politieke orde bezwijkt, met chaos als resultaat.

Foto © Merlijn Doomernik


TOM-JAN MEEUS

Tom-Jan Meeus (1961) is journalist bij NRC. Hij was er politiek chroniqueur, columnist, correspondent in de VS en onderzoeksjournalist. Hij leverde eerder bijdragen aan onder meer Buitenhof en het Amerikaanse Politico. Hij ontving de Anne Vondelingprijs voor politieke journalistiek. Hij werd geciteerd door onder meer The New York Times, The Economist, de BBC en CNN.


→ Het essay van de Maand van de Filosofie wordt de komende jaren uitgegeven in samenwerking met Uitgeverij Pluim.

 

  • 2023: Marjolijn van Heemstra, Wat is de ruimte waard → meer informatie

    2022: Paul Verhaeghe, Intieme vreemden → meer informatie

    2021: Eva Meijer, Vuurduin. Aantekeningen bij een wereld die verdwijnt → meer informatie

    2020: Alicja Gescinska, Kinderen van Apate → meer informatie

    2019: Tim Fransen, Het leven als tragikomedie → meer informatie

    2018: Femke Halsema, Macht en verbeelding

    2017: Joke Hermsen, Melancholie van de onrust

    2016: Paul Scheffer, De vrijheid van de grens

    2015: Jesse Frederik & Rutger Bregman, Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers

    2014: Jos de Mul, Kunstmatig van nature

    2013: Coen Simon, Schuldgevoel

    2012: Bert Keizer, Waar blijft de ziel?

    2011: Stine Jensen, Echte vrienden

    2010: Ian Buruma, Grenzen aan de vrijheid

    2009: Bas Haring, Het aquarium van Walter Huijsmans

    2008: Joep Dohmen, Het leven als kunstwerk

    2007: Desanne van Brederode, Brief aan een gelukzoeker

    2006: Marcel Möring, Lijdenslust

    2005: Arnon Grunberg, Otto Weininger of Bestaat de jood?

    2004: Connie Palmen, Iets wat niet bloeden kan

    2003: Hans Achterhuis, Werelden van tijd

    2002: Patricia de Martelaere, Wat blijft